කිරි දත් 1

"ශලිනි, අනේ බබාගේ දත් ටික ඔක්කොම නරක් වෙලා නේද?' නිමන්ති එහෙම ඇහුවේ තම මිතුරියගේ අවුරුදු 5ක් වයස බබාගෙ දත් ටික ඔක්කොම කළු පාට වෙලා නරක් වෙලා තියෙනවා දැකලා.. 

"ඔව් නිමන්ති. කොහෙද මෙයාලා හැම වෙලාවෙම පැණිරස කන එකමයි නේ වැඩේ. බේරන්න බැහැ. ඒත් කමක් නෑ. ඕවා කිරිදත් නේ. වැටිලා ස්ථිර දත් එන නිසා ඕක එච්චර ප්‍රශ්නයක් නැහැ.."

ඇත්තටම කිරිදත් නරක් වෙන එක ප්‍රශ්නයක් නැද්ද? ඒවා කොහොමත් වැටිලා ස්ථිර දත් එන නිසා කිරි දත් පරිස්සම් කරන්න ඕනෙ නැද්ද? මේ අද ගොඩක් අයට තියෙන ප්‍රශ්නයක්. ඒ නිසා අපි අද කිරි දත් ගැන කතා කරමු.. 

අපි හැමෝම පොඩි කාලෙ ඉගෙන ගෙන තියෙන විදියට කටේ කිරිදත් 20ක් තියෙනවා. මේවා හැදෙන්න පටන් ගන්නෙ බබා අම්මගෙ බඩේ ඉන්න කාලෙදිමයි. කිරි දත් එන්න පටන් ගන්නෙ බබාට වයස මාස 6ක් විතර කාලෙදි. වයස අවුරුදු දෙක හමාරක් වෙද්දි කිරි දත් ඔක්කොම එවිත් ඉවරයි. මේ කිරි  දත් වැටිලා ස්ථිර දත් එන්න පටන් ගන්නෙ අවුරුදු 6ක් වගේ කාලෙදි. 

කිරිදත් වල ප්‍රධානම කාර්‍යය තමයි පසු කාලීනව ස්ථිර දත් වලට එන්න ඉඩ කඩ පවත්වගෙන යන එක. ඊට අමතරව පොඩි කාලෙදි හපන්න, කතා කරන්න, පෙනුමට වගේ දේවල් වලටත් වැදගත් වෙනවා. 

ඉතින් පොඩි කාලෙදිම කිරිදත් නරක් වෙලා ගලවන්න වුණොත් එහෙම ඒක පසුකාලීන ස්ථිර දත් සැකැස්මට ලොකු බලපෑමක් ඇති කරනවා. ස්ථිර දත් වලට එන්න ඉඩ මදි වීම නිසා විවිධ දන්ත විකලාංග අවස්ථා ඇති වෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම කිරිදත් නරක් වුණාම ඒ විෂබීජ, හැදෙන ස්ථිර දතට බලපෑම නිසා ස්ථිර දතේ හැඩයේ, වර්ණයේ විවිධ වෙනස්කම් ඇති වෙන්න පුළුවන්. එතකොට මේ රූපයේ වගේ අවස්ථා ඇති වෙන්න පුළුවන්. 

ඒ නිසා කිරිදත් පරිස්සම් කරගන්න එක ගොඩක් වැදගත්. ඒ නිසා කිරිදත් නරක් වෙන එක අපි වළක්වගන්න ඕනෙ. කිරිදත් නරක් වෙන්න හේතු මොනවද? 

රෑට නින්දෙන් කිරි බොන එක තමයි ප්‍රධානම හේතුව වෙන්නෙ කිරි දත් නරක් වෙන්න. නින්දට ගියාම කටට කෙළ එන එක ගොඩක් අඩුයි. ඒ නිසා කිරි උදේ වෙනකම්ම කටේ රැඳෙනවා. එතකොට ඇසිඩ් හදන බැක්ටීරියා වලට පුළුවන් කිරි වල තියෙන සීනි වලින් ඇසිඩ් හදලා දත් දිරායාම වේගවත් කරන්න. 

පොඩි අය පැණිරසට ගොඩක් කැමතියි. එයාලා හැම වෙලාවෙම පැණිරස දේවල් කන එක තමයි කරන්නෙ, ටොෆි, චොකලට් ජාති ගොඩක් ඇලෙන සුළුයි. මේවා දත් වල ඇලිලා ගොඩක් වෙලා දත් වල රැඳිලා තියෙනවා. ඒ නිසත් දත් දිරායාම වේගවත් වෙනවා. 

පොඩි බබාලා නිතරම කන්න කැමති දේවල් වලින් බිස්කට් කියන්නෙ ගොඩක් සීනී අඩංගු වෙන ආහාරයක්. චොකලට් බිස්කට් වල විතරක් නෙවෙයි, මාරි වලත් ගොඩක් සීනි තියෙනවා. ප්‍රධාන ආහාර වේල් වලට අමතරව නිතර නිතර පැණි රස දේවල් ආහාරයට ගැනීම නිසා දත් දිරායාම වේගවත් කරනවා. 

ඉතින් දත් දිරායාමෙන් කොහොම්ද කිරිදත් ආරක්ෂා කරගන්නෙ කියලා අපි ඊළඟ ලිපියෙන් බලමු....